Sunday 10 January 2010

Dil Gelisimi


Belki bugun yazacagim konu herkesi ilgilendirmeyecek ama benim icin oldukca onemli ve sizlerle paylasmak istedim.Sanirim hem deneyimlerinizi okumak hem de biraz destek icin :)

Sila`nin babasi Ingiliz ve biz Ingilterede yasiyoruz.Buraya kadarini sanirim zaten bugune kadar blogumdan cikarmissinizdir.Eger resimlere bakipta,esimin Karadeniz bolgesinden oldugunu dusenenlerden degilseniz...Basimiza geldi: "Abi nerelisin?Trabzon?"Turkiyedeki taksiciler ve esnaflar kendilerine insan sarrafi olduklarini soylemesinler sakin!Daha esimin memleketini cozemediler:)



Kizim Ocak ayinda haftada uc gun krese basliyor.Nerdeyse evin mortgage`i kadar parayi da,benden daha iyi bakarlar diye de vermiyecegiz krese.Ben burada kendime hayat kurabilmek icin,egitimime devam etmek zorundayim.Ama kizimin Turkce dil egemenligine bir sure sonra son vermis olacagiz.Simdilerde zaten, Ingilizcesi anliyamadigim bir hizla ilerlemis durumda.Bunda uzuldugum bir konu yok.Aksine,Sila`nin her Ingilizce de yaptigi hatalarda esimi uyarip, duzeltmesini istiyorum.Ama ben duzeltmiyorum:)

Neden mi?

1.Cunku Sila`nin "annenin" ve "babanin" konustugu dillerin ayrimina ve hangi dili kimin konustugunun farkina varmasini istiyorum.
2.Esimin ana dili oldugundan,onun duzeltmesi dogru kaynaktan ogrenmesine sebep oluyor ki bu da iki dille ve iki kultur ile yetistirmeye calistigimiz kizimiz icin onemli bir konu.
3.Kendimi tembellestirmek istemiyorum.Biliyorum,gece-gunduz konustugum Ingilizce cok kolaylikla benim de "ev dilime" yerlesebilir ve bende sonunda pes edip,kizimla sadece Ingilizce konusmak zorunda kalabilirim.Turkceyi de ancak yaramazlik yaptiginda kullanirim ki bu da Sila icin hos bir sebep olmaz.



Simdilerde,"billingual"cocuklar ile ilgili kitaplar okuyorum.Henuz isime yarayacak bir yontem bulmamak ile beraber,bazi yasayarak edindigim deneyimlerimi kendime ispatlamis oldum.

Ornegin;

*Esim ile de Ingilizce konustugum icin Sila kendini ifade etmek icin Ingilizce konusmayi ama aralarda Turkce kelimeler kullanmayi tercih ediyor.

*Etrafindak tum cocuklar Ingilizce konustugu icin,Sila da kendi yasitlari ile ayni dili konusmayi tercih ediyor cunku duydugu dil bu!

*Dil konusmak ile olan motivasyonu, Ingiltere de yasiyor olmamizdan oturu daha cok Ingilizce agirlikli.Kizimin burada ogrenimini surdurecegini dusunursek eger,Ingilizcesinin cok iyi olmasi da benim icin Turkcesi ile ayni derecede onemli.



*Sila istisnasiz her konustugumu anliyor ancak etrafimizdaki herkes,Sila`yi anlamak yerine "oteki dili"kullandigini dusunerek,onunla konusma surelerini kisa tutuyor.Nasil mi?Aslinda gerek kendi ailem olsun,gerekse burada oyun gruplarinda karsilastigim diger anneler olsun;Sila`nin kendini ifade etmek icin kullandigi veya uydurdugu kelimeleri/sesleri sanki Turkce soyledigini veya Ingilizce soyledigini dusunerek;

`ah ben Turkce bilmiyorum,canim` ya da `basladi simdi Ingilizce konusmaya,Turkce konus benimle Sila!`(bunu daha cok komsu ve aile bireylerinin arkadaslari yapiyor ki beni cok sinirlendiriyor)konusmayi/iletisimi kor bir noktaya getirerek baslamadan sonlandiriyorlar.



Sila 2.5 yasinda,Ingilizce`nin ve Turkce`nin ne oldugu bilmiyor.Sadece bizim agiz hareketlerimizi izleyip,duydugu seslere benzer sesleri cikarmaya calisiyor.Karsilik alincada o sesleri, anlamlandirmaya basliyor.Bu iliskiyi cozuncede,kelimeyi pekistiriyor ve billincli olarak ve kast ederek o kelimeyi konusmaya basliyor.Simdi bu aciklama,ayakustu "Merhaba!" diyen veya caya gelen bir teyze/amca icin uzun bir aciklama biliyorum.Ama kirmadan ve anliyabilecekleri sekilde nasil soylerim, onu da bilmiyorum.

Devami yarina...

3 comments:

  1. Ah bizdede ayni meseleler, dogumdan sonra cevremdeki herkesten bir baski bir baski sorma gitsin, bebekle almanca konus krese gidince bi kelime anlamaz diye. Leon Can krese 1,5 yasinda basladi basladigi ilk 20 gün falan "da kommt die anne" anne geliyor dedi, sonra "da kommt die mama" demeye basladi, deyis o deyis. Seninde dedigin gibi benim söyledigim herseyi istinasiz anliyor ancak konusma dili olarak almancayi tercih ediyor. Benim okudugum kitaplara göre bu yaslarda cocuk kendine bir konusma dili secermis, bazen bakiyorum türkce hic beklemedigim bir sey söyleyiveriyor. Sasirtiyor beni, demekki yer ediyor hakikatten kafasinda. Benimde en sinir oldugum sey, aa ne dedi simdi almancami konustu durumu bizdede cok sIk yasaniyor. Esimin muhterem babasi Leon Can almanca dahi konussa, ne dedi anlamadim deyip birde üstüne üstlük sen gitmek ben gelmek diye konustukca, cocugu embesil yerine koydukca benim cinlerim tepeme cikiyor dogrusu! Son kontrolümüzde doktorumuzda dedi, kendi aramizda konustugumuz dil almanca oldugu icin ve kreste sadece almanca konustugu icin almancayi tercih etmesi normal dedi. Sarki falan ögretiyorum türkce, söylüyor güzel güzel:) Umarim günün birinde onun icin yazdigim türkce hatira defterlerini okuyabilir. Sevgiler:)

    ReplyDelete
  2. Ozgur merhaba! Ne guzel yazmissin, benim esim Turk, biz Chicago'da yasiyoruz, bizim isimiz daha kolay tabii ama yine de okula baslandi mi Ingilizce domine edecek herseyi anlasilan, ama simdilik evde sadece Turkce konusulacak diye dusunuyoruz. Senin okudugun ve tavsiye edecegin kaynaklar var mi? Yazabilirsen cok sevinirim, bu konuda yeni yazilarini da keyifle beklerim. Sevgiler...

    ReplyDelete
  3. Sevgili Efsun,
    Cok az kaldi wallahi,gelip su babaanne ve dedinizin kulagini cekicem:)Zor dayaniyorum!

    Hicbirsey icin gec degil dogrusu.Bizi anladiklari surece,cok geride kalmis sayilmayiz.Diyorum,biraz memleket kokusu alinca zaten ister istemez Turkce konusmayi da ogrenmek istiyecekler.Biraz buyuyunce,genelde yasitlari ile konusmayi cok istiyorlar. Bu da en guzel ve guclu motiva kaynagi.

    Sevgilerimle

    ReplyDelete