Friday 22 March 2013

4-6 Yas Arasi Okumayi Ogrenme Deneyimlerimiz

Kizim kitap okumaya cok duskun bir cocuk ancak okumayi ogrenmeye bir sure direndi.Iki dil ile buyumesi,okuma becerisinin ilerlemesinde zaman kaybina yol acsada,biz aranin fazla acilmasina asla izin vermedik.Nasil mi? Kizim gecen seneden bu yana okumayi ogreniyor.Ingilterede iki yila yayilan bir surede cocuklarin akici bir sekilde okumayi ogrenmis olmalari bekleniyor.Gecen sene isim yogunlugundan oturu,bu sorumlulugu esime biraktim.Ancak dogrusunu soylemek gerekirse,anne olarak ipin ucunu kacirmaya basladigimi fark ettim.Ipin ucunu tekrar yakalamaya calistigimda,sakin bir anneden cok okuma vaktimizi sakin bir ortamdan cikarip, tamamen yaris ortamina sokan bir anne oldugumu fark ettim. Dusununce bunun bircok nedenin oldugunu anliyorum simdi.Her ne kadar Turkiyede sikayet ettigim bir egitim sisteminde buyumus olsam da,surekli sinavlar ve surekli bir yaris icerisinde olma telaslari,beni hirsli bir anne yapmisti.Insan tek bildigi,oyle ki ta iliklerine kadar islenen durumu mutlak dogru ve tek yol olarak goruyor.Ikinci neden olarak, ogretmen olmami sucluyorum.Herseyin daha iyisini bilmek,isin icinde bu kadar yogun vakit gecirmek insana birseyler katiyor mutlaka ancak herzaman karsiniza kotu ornekler ciktigindan, birgun anne olarak olarak sinifta kalacaginizi veya hergun defalarca gordugunuz kotu ornekler gibi, cocugunuzun basarisiz olacaginizin korkusu ile yasiyorsunuz.Bunu yasayan tek ogretmen anne ben degilim.Oyle ki; ortakokulda matematik bolum baskani olan velimin bir gun karsimda cocugunun egitim durumu ile ilgili kaygilarindan dolayi agliyor olmasi bende bir uyanisa sebep oldu. Onu sakinlestirirken aslinda, kendime soylemek istedigim seyleri yuksek sesle ifade ettigimi fark ettim. O gun tum yol boyunca, degismeye karar verdim. Ama nereden baslamak gerekti? Herseyden once kizimin en dogal hakkinin ve temel ihtiyacinin oyun oynamak oldugunu kabul ettim.Icine ders veya ogrenmek kacmis oyunlar degil.Tamamen eglenmek icin,kendimizi unutmak icin oynanan oyunlar.Kizim sonunda annesinin tekrar bir ogretmene donusmeyecegine guvenince,eglenmeyi basardik.Bol kahkali,kosusturmacali,eglenceli oyunlar ile zamaninmizi gecirdik.Yogun ve stres dolu bir gunun ardindan ilac gibi geldi bana. Ancak yine de okumayi ihmal etmemek lazim.Oyun saatlerinde oyuncaklarimiza kitap okuma fikirleri vesairelerden itina ile uzak durdum.Okumayi daha cok sakin bir zamana cekmeye calistim.Uyku saati gibi-ki buna sonra gelicegim. Televizyon, tablet ve bilgisayardan anne ve baba olarak uzak durduk.Kizim elimizde kitaplar,dergiler ya da gazeteleri daha cok gormeye basladi.Biz bunlari kizim uyuduktan sonra yapmayi basarabildigimizden,hic iyi bir ornek olmak aklimiza gelmedi.Ne kadar basit oysa ki, oyle degil mi?Haftasonu erken kalktigimizda,elimizde kitaplar salonda koltuklarin uzerine yayildik ve kitaplarimizi okumaya calstik.Kizima okumasi icin bir baski kurmadik ve sessiz bir sekilde kendi kendine okumasini tesvik ettik.Zaten dogrusuda bu.Hangimiz yuksek sesle kitap okuyoruz? Buzlari yavas yavas kirmaya basladigimizda,kizim takildigi kelimeleri bana sormaya basladi.Biliyordum ki kitabini gercekten okuyor.Okumasaydi bile, o kadar uzun bir sure kitap elinde yanimda oturmasi ancak iyiye alamet olurdu.Sonunda ugraslarim karsiligini verdi. Kizimin uyku rutinini ona fark ettirmeden biraz erkene cektik.Boylece uyumadan once kitap okumaya vaktimiz kaliyordu.Stresten uzak... Neden Uyku Saatinde Okumayi Sectik? Uyku saatinde okumayi secmemizin birkac onemli nedeni var ve aslinda hepside cok basit nedenler. 1. Kizimi oyundan ali koymus sayilmiyorum cunku zaten artik uyku zamani. Gunun herhangi bir zamaninda,tam da oyun oynama caginda olan cocuguma kitap okumayi teklif etmek aslinda yasadisi olmali.Oyun herseyden once cocuklarin hakki.Ingilterede 4 yasinda okula baslayan cocuklarin, hayatlarinda oyuna ayirdiklari surenin ne kadar az oldugunu bir dusunsenize. 2. Bebekliginden bu yana uyku saatlerini gunun en sakin ve huzurlu anlari olmasina calistigimizdan, bu saatte kitap okumak her ikimiz icin de guzel bir deneyim. Kitap okuma suresi ne kadar olmali? 10 dakika!Saati kurun veya gozunuzu saatten ayirmadan,sadece 10 dakika cocugunuzla hergun okumayi deneyin. 4-5 yasindaki bir cocugun toplam konsantre olma suresi ne kadar ki? Gunun hangi saatinde olursa olsun, en fazla 10 dakika cocuklar icin anlamli bir sure.Cocugunuz biraz daha uzun okumayi tercih ediyorsa,ne mutlu size! Umarim benim hatalarim veya dogrularim sizlere de birsekilde yardimci olur.Henuz bizim gibi okula baslamadiysaniz,umarim yazilarim size ilham verir. Peki siz neler yasiyorsunuz?Zorlandiginiz ya da dogru bildiginizi sandiginiz yoldan geri donmek zorunda kaldiniz mi?

2 comments:

  1. Bizd Bulgaristan da yaşıyoruz. Yani 2 dil sorunu bizde de var. Oğlum 6 yaşını yeni doldurdu. Tr deki sisteme göre bu yıl 1. sınıfa başlaması gerekirdi. Yaşıtları okuma yazma öğrendi diye bende telaşa düştüm şimdi. Kendim yazmayı okumayı öğretmeye çalışıyorum ama oğlum çok isteksiz çok zorlanıyorum. Matematikte ve ya diğer dersleri,kitapları ben okursam sorun yok ama oturup yazmaktan çok sıkılıyor. Siz okumayı nasıl öğrettiniz? Bizde her akşam yatmadan önce 1-2 hikaye okuyoruz ona.

    ReplyDelete
  2. Sevgili Elmas,

    Oncelikle iki dil ile buyumeyi sorun gormemeni dilerim cunku cocuklarimiz cok buyuk bir avantaj ile buyuyorlar. Ustelik bahsettigim konu baska bir dil konusabilmek de degil. Iki kulturun cocuklarimiza kattigi zenginligi bir dusunsene. Elbette karsimiza zorluklar cikacak ama bunlar birkac aylik gecikmeler. Arasi kapanmayacak bosluklar degil. Iki dil ile buyuyupde okumayi ogrenememis hickimseyi tanimiyorum ama anne ve babalarinin kafasi karisik cok cocuk var. O yuzden dogru yolda ilermeye ve cocuklarimiz ile kendi ana dillerimizi konusmaya devam:)

    Gelelim okuma sorununa. Internet uzerinden arastirdigim kadari ile Bulgaristan'da cocuklar 7 yasinda okula basliyorlar ki bunda hicbir sorun yok. Turkiyeye donmeyi dusunmuyorsaniz eger Turkiyedeki sistem ile kiyasladigin kismi dogru anlayamadim.

    Cocuklara okumayi ogretmek ile herhangi bir deneyimin var mi? Nasil kaynaklara basvuruyorsun? Turkce okumayi mi ogretiyorsun? Ahh cok soru sordum ama daha iyi anlamak istedim sartlarini.

    Ben kizima sadece Ingilizce okumayi ogretiyorum. Yazimda net degil ise simdiden ozur dilerim. Okuma becerisini ilk dilinde ogrenebilirse, baska bir dilde de okumayi ogrenmek kolay olacak. Cocuklarin seslerin bir araya gelerek kelimeleri olusturduklarini anlamasina ve bu beceriyi baska bir durumda kullanabilmesine kisaca "ogrenme" diyoruz. Fonetigi ogretip, kelimeleri okumalarini sagliyoruz. Ingilterede ilkokul ogretmeniyim ancak Turkce nasil okumayi ogretecegimi henuz bilmiyorum.

    Umarim kendimi ifade edebilmisimdir.

    Sevgiler

    ReplyDelete